Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2011

Αναβολικά-στεροειδή: η ψυχολογία της...απάτης!

       Τελικά κρίθηκαν αθώοι Κ.Κεντέρης και Κ. Θάνου, αφού στερήθηκαν το δικαίωμα συμμετοχής στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Πατρίδας μας!!!

Το άρθρο μου είχε δημοσιευθεί πριν δύο δεκαετίες στο βιβλίο μου "‘Ενας ψυχολόγος στο γήπεδο", όταν ακόμη η ΔΟΕ έκανε τους ελέγχους doping πριν τους αναθέσει εδώ και μερικά χρόνια στην WADA, πολύ πριν την Ολυμπιάδα της Αθήνας, πολύ πριν «πέσουμε από τα σύννεφα» και εξοικειωθούμε και εμείς οι Έλληνες με τις «βοηθητικές ουσίες» και τις μεθοδεύσεις από τις Υπηρεσίες της ΔΟΕ και της WADA για τον εντοπισμό τους σε επιλεγμένα άτομα, επιλεγμένες ομάδες και επιλεγμένα Κράτη…και ο νοών νοείτω…Η τηλεοπτική κάμερα κάνει το γνωστό μας ζούμ. Σε γκρόπλάν η αθλήτρια, με εμφανή στο πρόσωπό της τα σημάδια της υπεράνθρωπης προσπάθειας, με ολάκερο το μυοσκελετικό της σύστημα σε κατάσταση απόλυτης υπερδιέγερσης ξεκινά την τρίτη και τελευταία της προσπάθεια για το ρεκόρ.
       Μέσα στο κατάμεστο στάδιο δεκάδες χιλιάδες μάτια παρακολουθούν ζωντανό το προσωπικό δράμα της αθλήτριας που προσπαθεί να ξεπεράσει τα καθιερωμένα όρια της προηγούμενης ανθρώπινης επίδοσης συνοψιζόμενα στο ρεκόρ.Δεκάδες εκατομμύρια φίλαθλοι, καθηλωμένοι μπροστά στους δέκτες της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου παρακολουθούν με σχεδόν, κομμένη ανάσα...
     Η προσπάθεια ξεκινά. Τα δέκατα του δευτερολέπτου μοιάζουν με ώρες... Ναί θα τα καταφέρει... Ναι, ναι. Οχι. Την τελευταία στιγμή κάτι την... πρόδωσε...Δεν πειράζει! Αξιζε η προσπάθεια, θα ακολουθήσουν περισσότερες και εντατικότερες προπονήσεις, υπάρχουν και άλλες διεθνείς συναντήσεις, το ονειρο μπορεί ακόμη να μετουσιωθεί σε πραγματικότητα. Σωστά. Εφόσον μιλάμε για το αγνό εκείνο, το αθάνατο, "αρχαίο πνεύμα" της αθλητικής άμιλλας... Αν όμως δούμε τα πράγματα με την πρακτική λογική, αν συνειδητοποιήσουμε ότι η νίκη για τους σημερινούς αθλητές και αθλήτριες δεν εξαντλείται στο δάφνινο στεφάνι, ούτε στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου της πατρίδας τους, αλλά μεταφράζεται πέρα απο την αναγνώριση και τη δόξα σε χρήμα - πολύ χρήμα στις δυτικές χώρες, και κάποτε σε προνόμια στις πρώην ανατολικές, τότε ισως γίνει περισσότερο ευνόητο το αντιαθλητικό και, γιατί οχι, ανήθικο φαινόμενο της χρήσης και της κατάχρησης αναβολικών - στεροειδών απο αμέτρητους αθλητές και αθλήτριες του στίβου, παίκτες και παίκτριες διαφόρων σπόρ σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας.
       Οι ερευνητές που πρωτοανακάλυψαν τα αναβολικά - στεροειδή, τις συνθετικές δηλαδή μορφές της ανδρικής ορμόνης τεστοστερόνης, τα προόριζαν για καθαρά θεραπευτικούς σκοπούς οπως π.χ. στην επιτάχυνση θεραπείας τραυμάτων οστών, των τενόντων και μυών η για χρήση απο άτομα που έπασχαν απο συνεπακόλουθα σύνδρομα του υποσιτισμού, της αναιμίας και της οστεοπόρωσης που, όπως γνωρίζουμε, παρουσιάζεται σε σημαντικό αριθμό γυναικών μετά την κλιμακτήριο.
Πολύ γρήγορα όμως, και παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις υπεύθυνων ειδικών επιστημόνων οτι τα αναβολικά - στεροειδή δεν βοηθούν τις επιδόσεις στους στίβους η τα γήπεδα πολλοί αθλητές και παίκτες ανακάλυψαν οτι οι επιδόσεις τους μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά με την χρήση αναβολικών - στεροειδών ουσιών.
          Και απο τη στιγμή που η νίκη η ή επίδοση αποφέρουν τιμές, δόξα και πλούτη και συνυπάρχει έντονο το ψυχοκίνητρο στην προσωπικότητα του ατόμου για κατάκτηση τίτλων ή για θεαματικές αποδόσεις και τα αναβολικά - στεροειδή πράγματι "βοηθούν", η χρήση και η κατάχρηση τους, καθιερώθηκαν σε σημείο ώστε μεταξύ των ειδικών σήμερα να είναι αποδεκτό οτι δεκάδες χιλιάδες αθλητών, αθλητριών, παικτών σε κάθε χώρα της γης κάνουν μερική ή συχνή χρήση (ακόμη και κατάχρηση) αναβολικών - στεροειδών ουσιών.
     Συχνά την επιθυμία των μεμονωμένων ατόμων για καλύτερη επίδοση ή για την κατάκτηση κάποιου τίτλου την επικουρεί και η επιθυμία πολλών μάνατζερ τεχνικών και προπονητών που έστω και αν δεν εγκρίνουν επίσημα τη χρήση αναβολικών, τουλάχιστον επιδείχνουν συμπεριφορά στρουθοκαμήλου εφόσον τα αποτελέσματα είναι ευνοϊκά.
      Για λόγους σαν και τον παραπάνω, βέβαια, δημιουργήθηκε η ανάγκη σύστασης εθνικών και διεθνών επιτροπών ελέγχου χρήσης αναβολικών στεροειδών απο μεμονωμένους αθλητές και ομάδες που ανταγωνίζονται σε στεγνούς και υγρούς στίβους και σε γήπεδα.
   Καθώς έγινε πλέον κοινή γνώση οτι η χρήση αναβολικών - στερεοειδών πραγματικά βελτιώνει αισθητά τις αποδόσεις αθλητών και παικτών, και καθώς καθιερώθηκαν σε διεθνή κλιμακα εξειδικευμένα τεστ διάγνωσης της χρήσης τους (αντι-ντόπινγκ-κοντρόλ) εχουν προκύψει μια σειρά απο αξιοσημείωτα και σημαντικά φαινόμενα. Ετσι γνωρίζουμε, πια οτι η μακρόχρονη χρήση αναβολικών - στεροειδών επιφέρει και μακρόχρονες βλάβες τόσο στη φυσική κατάσταση του ατόμου καθώς μετά τη θεαματική και σχετικά εφήμερη βελτίωση της απόδοσης ακολουθεί σταδιακή και επίσης, τελικά, θεαματική πτώση, οσο και στη ψυχοσυναισθηματική. Πιο συγκεκριμένα οι οργανικές βλάβες στους ανδρες εντοπίζονται και στην ατροφία των όρχεων, στη μείωση του αριθμού σπερματοζωαρίων και στην παράλληλη αύξηση πιθανοτήτων καρδιοαγγειακών παθήσεων και τριχόπτωσης.
    Εκεί, όμως, οπου παρατηρούνται οι πλέον σημαντικές αλλαγές είναι στην προσωπικότητα, τον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του ατόμου. Ενόσω γίνεται τακτική χρήση αναβολικών - στεροειδών το ατομο παρουσιάζει σημαντικά αυξημένη αυτοπεποίθηση, εντονη σεξουαλική δραστηριότητα, μεγάλη όρεξη, ψυχοδιανοητική οξυδέρκεια και αντοχή στο σωματικό και ψυχικό πόνο.

 ΤΟ ΣΤΕΡΗΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

     Για όσους εχουν ικανο ποιητικά επίπεδα εμπειρίας με "ναρκομανείς" ή παραπάνω περιγραφή οργανικής και ψυχολογικής συμπτωματολογίας περιγράφει τα δεδομένα της χρήσης αναβολικών - στεροειδών ουσιών.Οταν διακοπεί η χρήση τους, το άτομο αρχίζει να παρουσιάαζει συμπτώματα κατάθλιψης, άμβλυνση του συναισθηματικού του φάσματος μεχρι βαθμού απάθειας, μείωση της αυτοπεποίθησης και των σεξουαλικών του ορμών, μείωση της ψυχοδιανοητικής του, εγρήγορσης, απέχθεια για συστηματικά προγράμματα εξάσκησης και προπόνησης και υποκειμενική διάχυτη "ταραχή" που απολήγει οχι μόνο σε ευερεθιστικότητα αλλά και σε συμπεριφορά επιθετικότητας. Με λίγα λόγια, υπάρχει εμφανέστατα το πλήρες σύνδρομο στέρησης ή αποστέρησης των φαρμακευτικών ουσιών.
Σε τοπικές,εθνικές και διεθνείς αθλητικές συναντήσεις η αυξημένη συχνότητα υποβολής αθλητών και παικτών σε "αντι-ντόπινγκ-κοντρόλ" και ο φόβος εντοπισμού τους απο άτομα και ομάδες που εχουν κάνει χρήση αναβολικών- στεροειδών  ουσιών έχει οδηγήσει τεχνικούς και επιστήμονες που αποτελούν την τεχνική υποδομή συγκεκριμμένων συλλόγων ή εθνικών ομάδων, δυστυχώς, στην καθιέρωση της στρατηγικής μεθόδου "κυκλικής χρήσης αναβολικών". Η μέθοδος αυτή επιτρέπει σε αθλητές και παίκτες να κάνουν χρήση αναβολικών καθώς εκπονούν προγράμματα εντατικής προπονητικής προετοιμασίας και, στη συνέχεια, καθώς ολοκληρώνουν την προπόνηση με αυξημένους ρυθμούς, σταματούν τη χρήση αναβολικών μερικά εικοσιτετράωρα πριν την αγωνιστική ημερίδα. Ετσι, άτομα και ομάδες μπορούν να επιδιώξουν το στόχο τους χωρίς να διατρέχουν τον "κίνδυνο" αποκλεισμού και τιμωρίας μια και εφόσον υποβληθούν σε "ντόπινγκ-κοντρόλ" τα τέστ θα βγούνε "πεντάκάθαρα".
     Ειρωνεία; Ανιθηκότητα; Εμπαιγμός;
    Αναμφίβολα όλα αυτά και πολλά περισσότερα. Για τον συγκεκριμένο αυτό λόγο η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, αλλά και αλλες διεθνείς επιτροπές στίβου και γηπέδων  ασκουν το δικαίωμα τους να υποβάλλουν αθλητές - αθλήτριες, παίκτες και παίκτριες σε "αντι-ντόπινγκ-κοντρόλ" ακόμα και κατά τη διάρκεια της προπονητικής προετοιμασίας τους.
Μέχρι το συμβολικό “χθές” με τα γνωστά αναβολικά - στεροειδή και τη διαδεδομένη χρήση και κατάχρησή τους μπορούσαμε να μιλάμε για τη "ψυχολογία της απάτης". Τα πράγματα ομως έχουν χειροτερέψει καθώς οι ειδικευμένοι ερευνητές ολοκλήρωσαν τις εργαστηριακές τους έρευνες εδώ και μερικά χρόνια και ήδη διατίθενται στο εμπόριο για παροχή σε συνανθρώπους μας και όχι σε εργαστηριακά πειραματόζωα συνθετικές ορμονες  "H.G.H" "H.G.R.F." και " Somatomedin-C" οι οποίες επειδή μπορούν να δοθούν και σε παιδιά έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν μέσα σε λίγα χρόνια τους αυριανούς σούπερ στάρ των στίβων και των γηπέδων.

 ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

      Στις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει γιγαντιαία άλματα στη εργαστηριακή έρευνα για ορμόνες ανάπτυξης του ανθρώπινου σώματος, ανάπτυξης δηλαδή της μυοσκελετικής κατασκευής ανδρών και γυναικών! Μέχρι σήμερα οι ειδικές αυτές ορμόνες αφαιρούνταν απο τα σώματα μεταθανάτιων "δωρητών" οργάνων και παρέχονταν σε παιδιά που επειδή είχαν την έλλειψή τους κινδύνευαν να παραμείνουν "νάνοι".
      Το πρόβλημα με τις φυσικές ορμόνες συνίσταται, κυρίως, στην εύλογη έλλειψή τους σε ικανές ποσότητες που δεν καλύπτουν παρά σε ασήμαντο ποσοστό τις υπάρχουσες ανάγκες σε διεθνή κλίμακα. Τώρα, σε εργαστήρια της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής και της Ιαπωνίας έχουν δημιουργηθεί πολλά συνθετικά υποκατάστατα των ορμονών ανάπτυξης της μυοσκελετικής μας κατασκευής που ανοίγουν νέους ορίζοντες οχι μόνο για τη θεραπευτική τους χρήση και εφαρμογές αλλά, φεύ, και για την κατάχρησή τους.
   Με τις συνθετικές ορμόνες HGH'' όπως και τις συναφείς HGRF'' και '' SOMATOMEDIN - C ''  μπορούμε να προσδιορίσουμε το επιθυμητό ύψος και τις μυοσκελετικές διαστάσεις του αυριανού εφήβου και παρέχοντάς τες στο σημερινό παιδί να παραγάγουμε αύριο τους σούπερ - σταρ στίβων και γηπέδων θα υπάρχει, δηλ. η δυνατότητα, σε στύλ που θυμίζει την ιστορία του Φρανκεστάιν, να παραγάγουμε τους πρωταθλητές του άλματος σε ύψος, των 100 μ. ή πανύψηλους καλαθοσφαιριστές. Με άλλα λόγια, όπως συμβαίνει σε τόσους και τόσους άλλους τομείς, θα είμαστε πιά σε θέση να παρεμβάλουμε τον ανθρώπινο - εργαστηριακό παράγοντα στις εξελικτικές διαδικασίες μυοσκελετικής ωρίμανσης, στο κλασικό έργο της φύσης...
  
 ΔΟΞΑ, ΠΛΟΥΤΟΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΑΤΗ

   Ετσι λοιπόν, στη γνωστή λίστα των καθιερωμένων και απαγορευμένων αναβολικών - στεροειδών ουσιών, όπως και των παράνομων ναρκωτικών και διεγερτικών, π.χ. ηρωίνης και κοκκαίνης, έχουν προστεθεί τώρα ακόμη πιό ενδιαφέρουσες ουσίες τεχνικής βελτίωσης των αθλητικών μας επιδόσεων και ουσιαστικής παρεμβολής στο έργο της φύσης που αφορά τη μυοσκελετική μας κατασκευή.
     «Τον πλούτο πολλόι εμίσησαν, τη δόξα ουδείς» σημειώνει με περισσή εμπειρική σοφία το λαϊκό μας ρητό. Δυστυχώς, στα σπορ και τον αθλητισμό, όπως οι συγκυρίες ή οι σκοπιμότητες διαμόρφωσαν τις καταστάσεις, τα επινίκεια δεν εξαντλούνται στη δόξα αλλά ολοκληρώνονται με  "χρήμα" και "παροχές". Εκείνο το "αρχαίο πνεύμα, ο αγνός πατέρας..." έπαψε νάναι "αθάνατο" εχει χαθεί ουσιαστικά προ πολλού σε πολλά γήπεδα και πολλούς στίβους.
Οσο κι αν ηχούν ίσως υπέρμετρα συντηρητικοί και ανεπίκαιρα αναχρονιστικοί όσοι συνάδελφοι εκφράζουν, μαζί με τον υποφαινόμενο, φόβους το κάνουμε ακριβώς επειδή οι πρόοδοι που συντελούνται σε σύγχρονα εργαστήρια γεννητικής γενούν μέσα μας, μαζί με τις ελπίδες για ενα καλύτερο αύριο της ανθρωπότητας και αγνώστους κινδύνους για ενα "φρικιαστικό" αύριο...
     Μήπως και οι θανατηφόροι σήμερα "εχθροί" της νεολαίας μας, η μορφίνη,και το συνθετικό της παράγωγο, η ηρωίνη ή ακόμη η κοκαίνη δεν είχαν χειροκροτηθεί τον περασμένο αιώνα οταν πρωτοεμφανίστηκαν ως "θαυματουργές" ουσίες που θα μείωναν τον ανθρώπινο πόνο και θα βοηθούσαν τους χειρουργούς στο έργο τους; Η μήπως και τα πρόσφατα συνθετικά δημιουργήματα, τα αναβολικά - στεροειδή δεν έχουν μεταβληθεί απο θεραπευτικές ουσίες σε "εχθρούς" του αγνού αθλητικού πνεύματος, σε μέσα διαφοράς αθλητών και παικτών;
      Σίγουρα είναι αναχρονιστική και σκοταδική η προσπάθεια, σε στύλ «Ιεράς Εξέτασης», ανακοπής της επιστημονικής προόδου και της συσσώρευσης γνώσεων και μέσων που στοχεύουν στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής μας.
    Οι ορίζοντες που διανοίγονται με τα γενικότερα επιτεύγματα της γεννητικής ξεπερνούν τα όρια και της πλέον "αχαλίνωτης επιστημονικής φαντασίας". Για το λόγο αυτό είναι θεμελιακά απαραίτητο να στηριχτούν πάνω σε μια δυνατή βάση φιλοσοφημένης ηθικής, πάνω σ' ένα υπόβαθρο "ανθρωπιάς" που θα εξασφαλίζει στον άνθρωπο την ικανότητα να χειρίζεται γνώσεις και δύναμη με σοφία και εγκράτεια.
   Τα ιστορικά και ερευνητικά δεδομένα με τη χρήση αναβολικών-στεροειδών  στοιχειοθετούν εμπειρίες "τραυματικές" για το αθλητικό πνεύμα και την ευγενή άμιλλα σε στίβο και γήπεδο μεταξύ ατόμων και ομάδων. Οι πιθανότητες χρήσης και κατάχρησης αναβολικών ολοκληρώνονται στη δημιουργία της "ψυχολογίας της...απάτης". Οι δυνατότητες που προσφέρουν, τώρα, οι ορμόνες ανάπτυξης έχουν μέσα τους και την πιθανότητα εδραίωσης μιας ψυχολογίας της απάτης απο τα... γενοφάσκια.
     Σε στίβους και γήπεδα η δίψα για δόξα, αναγνώριση και νίκη, όταν αφήνεται να ξεφύγει απο τον έλεγχο της ηθικής αποτελεί μια ακόμη τραγική επανάληψη της κατάστασης που όλοι απευχόμαστε, της διαδικασίας όπου "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα...".