Στις τελευταίες δεκαετίες, όπως όλοι μπορούμε να διαπιστώσουμε εφόσον δούμε τα πράγματα με καλοπροαίρετη διάθεση απαλλαγμένη από μικροκομματικές σκοπιμότητες, συντελέσθηκαν εδώ στο δικό μας ελληνικό χώρο θεμελιακές, καταλυτικές και αμετάκλητες αλλαγές τόσο στις συγκεκριμένες εμπειρίες ατόμων και ομάδων όσο και στα συστήματα αξιών και τα "πλαίσια αναφοράς". Στην ψυχοκοινωνική θεωρία κοινωνική αλλαγή τέτοιων διαστάσεων έχει και τις «παράπλευρες» απώλειες ατόμων και «ψυχών»....!..
Κάθε γενιά έχει τις δικές της «χαμένες ψυχές» εκείνα τα άτομα που για το δικό τους λόγο έμειναν στο περιθώριο. Φοβάμαι ότι στη δική μας γενιά, και εδώ προσωπικά φρονώ ότι ένοχοι είμαστε πρώτα εμείς οι άνθρωποι του πνεύματος και των επιστημών, μοιάζει να χτίσαμε τις προϋποθέσεις ώστε τα παιδιά μας, μια ολάκερη γενιά, να καταλήξουν στην κατηγορία «χαμένες ψυχές».
O αφοσιωμένος μέχρι χθες μαρξιστής είναι τώρα βέβαιος μόνο για την εγγενή αβεβαιότητα αυτών που μέχρι χθες θεωρούσε "δόγμα", ο ορθόδοξος χριστιανός βλέπει την πίστη του να κλονίζεται, ο εργαζόμενος δεν μπορεί να ξεχωρίσει πια τη συνάρτηση της άντλησης ικανοποίησης από τη δουλειά του και το "μηνιάτικο", ο επιστήμονας, ο άνθρωπος του πνεύματος πείσθηκε ότι η αναζήτηση της αλήθειας είναι επικερδής όταν πάψει να είναι...επιστημονική και πνευματική και γίνει αντικείμενο "εμπορίας" ιδεών.
Στις προσωπικές μου εμπειρίες έχω πολλές φορές διαπιστώσει ότι όταν το άτομο διαθέτει μια λειτουργική αίσθηση «ταυτότητας» τότε μπορεί να ξεπεράσει και τις πλέον δύσκολες δοκιμασίες, εφόσον το γενικότερο πλαίσιο αναφοράς παραμένει σταθερό. Αν όμως εκλείψει η σταθερότητα του πλαισίου αναφοράς, τότε χάνεται και η συνοχή της ταυτότητάς μας... Γιατί δεν μπορεί κανείς να ασκήσει πίεση παρά μόνο όταν "πατάει" κάπου σταθερά.
Όσο και αν θέλω να βάλω τον ώμο μου στον τροχό της άμαξας και να σπρώξω, δεν θα το καταφέρω αν δεν υπάρχει σταθερό χώμα πάνω στο οποίο να...πατήσω!
Και δυστυχώς, σήμερα, στον ιστορικό και γοητευτικό ελληνικό χώρο αν υπάρχει κάτι εντυπωσιακά κοινό ανάμεσα στους ανθρώπους του πνεύματος και της βιοπάλης, στον μαρξιστή, τον χριστιανό, τον επιστήμονα, τον εργαζόμενο, τη νοικοκυρά και τη νεολαία μας, ανάμεσα στους πραγματικά και όχι λόγω «…αυτοκόλλητης ετικέτας», προοδευτικούς ανθρώπους είναι το κοινό παράπονο ότι δεν βρίσκουν κομμάτι "σταθερής γης" για να...πατήσουν να βάλουν τον ώμο στον τροχό και να σπρώξουμε ΜΑΖΙ προς τα μπροστά το ψυχοκοινωνικό και πολιτικό-οικονομικό μας όχημα, την ελληνική "άμαξα", που μοιάζει να έχει τελματωθεί σε πολύχρωμες και πολύμορφες λάσπες!
Εδώ οι ενοχές των πολιτικών μας ανδρών και γυναικών είναι χωρίς καμία αμφιβολία μεγάλες, αλλά, θα το καταθέσω εντίμως και ας παρεξηγηθώ, οι ενοχές ΟΛΩΝ ημών που αυτάρεσκα κατατάσσουμε τους εαυτούς μας στην πνευματική τάξη του τόπου είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δυστυχώς, τεράστιες
