Όχι πια «πες-μου» αλλά «κοίτα» τον φίλο σου!…

 

                                                                                               Στα Blogs & Sites 18, 19 & 20 Ιουλίου, 2022 

     

     Οι αρχαίοι μας πρόγονοι έλεγαν «ο φίλος τον φίλο εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει…», και εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες συνήθως λέγαμε και λέμε «πες μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι…».

     Θα σας ξαφνιάσω σήμερα προτρέποντάς σας, φιλικά, «κοίτα τον φίλο σου για να καταλάβεις ποιος είσαι!…».

     Στην εποχή μας, εγωπάθεια, κυνισμός και συναισθηματική ρηχότητα, συνεπικουρούμενα και από την οικονομική δυσπραγία, τη διάχυτη πλέον για όλους επαγγελματική και ψυχολογική ανασφάλεια και το υπαρξιακό άγχος, αντί να δρουν θετικά και να μας καθοδηγούν στη σύναψη φιλικών σχέσεων (που θα βοηθήσουν να μειωθεί η οδυνηρή μοναξιά και η αλλοτρίωσή μας), δυστυχώς δρουν ανασταλτικά, εντείνοντας την απομόνωσή μας, διογκώνοντας επικίνδυνα την εσωστρέφειά μας και τις εξαρτήσεις μας από το εντυπωσιακό μέσο μαζικής επικοινωνίας (προτιμώ τον τίτλο «Μαζικού Εκμαυλισμού»), την τηλεόραση.

     Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και η διαπίστωση του Αριστοτέλη για την «αγελαία φύση» μας έχει επιβεβαιωθεί με σύγχρονες έρευνες κοινωνιολογικών και ψυχολογικών ερευνών των επιστημόνων της συμπεριφοράς, καθώς κρίνεται ότι δεν επαρκεί η διαπίστωση ούτε και η ανάλυση των απώτερων νοημάτων που περικλείονται στην παροιμιακή φράση «όμοιος ομοίω αεί πελάζει…».

     Τρία επίμαχα πρόσθετα ερωτήματα σχετίζονται με τη διαχρονική ισχύ και τις προϋποθέσεις αυτής της θέσης, το γιατί, το πότε και το κάτω από ποιες συγκεκριμένες συνθήκες «ο όμοιος πηγαίνει στον όμοιο…».

     Σε εργαστηριακά πειράματα «απομόνωσης των αισθήσεων» τα άτομα που συμμετέχουν αναφέρουν όχι μόνο επιθέσεις άγχους, αλλά,  και εδώ θα πω ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, και παραισθήσεις όμοιες με εκείνες που κάνουν απομονωμένα άτομα, δηλαδή παραισθήσεις «παρουσίας» κάποιου προσώπου που τους κρατά «συντροφιά».

     Στα πειράματα αυτά, το άτομο στερείται όλα τα εξωτερικά οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα, καθώς και ερεθίσματα οσμής και γεύσης, ακόμη και αφής.  

     Αφηγήσεις από προσωπικές εμπειρίες ναυαγών, φυλακισμένων που έζησαν σε αυστηρή απομόνωση για πολύ καιρό, όπως και μοναχών, πιστοποιούν ότι στο διάστημα της μοναξιάς τους τα άτομα αυτά είχαν επιθέσεις άγχους (ταχυπαλμίες, ναυτίες, σφιξίματα στο στήθος, τάση λυγμού, αστάθειες και ζαλάδες και μια έντονη διάχυτη αίσθηση φόβου και πανικού), χωρίς να υπάρχει στο αντικειμενικό περιβάλλον έστω και η παραμικρή υποψία κινδύνου.