Στα Blogs & Sites 16, 17 & 18 Σεπτεμβρίου, 2022
Ο καθένας και η καθεμιά μας, από την εφηβική ηλικία της αναζήτησης και μετά, κάποια στιγμή αναρωτηθήκαμε «ποιος είμαι;» ή «γιατί υπάρχω;» και «ποιο είναι το νόημα της ζωής». Το Σαιξπηρικό «Να ζει κανείς ή να μη ζει» διατηρήθηκε στο πέρασμα των αιώνων ακριβώς επειδή εκφράζει μία συγκεκριμένη πανανθρώπινη κατάσταση συναισθηματικής φόρτισης εξαιτίας εμπειρικών δεδομένων που αργά ή γρήγορα οι περισσότεροι κάποια στιγμή βιώνουμε.
Στην πορεία της ψυχοκοινωνικής μας
εξέλιξης η μεταλλαγή μας από βιολογικά όντα σε κοινωνικά όντα γίνεται μέσα από
τις δυναμικές διαδικασίες της κοινωνικοποίησης, η οποία ξεκινά με τη γέννησή
μας και σταματά με τον θάνατό μας. Βιώνουμε την καθημερινή μας πραγματικότητα,
αντλούμε τα πλαίσια αναφοράς για σκέψεις, ιδέες, αξίες και πράξεις, αποκτάμε
εμπειρίες και χαράζουμε την πορεία μας προς το μέλλον.
Αποκτάμε, ο καθένας και η καθεμιά μας την
προσωπική μας «ταυτότητα» που είναι, από μία άποψη, μια προέκταση του
υπαρξιακού μας πυρήνα, της «φύτρας» με την οποία γεννηθήκαμε και έχει πλέον
εξελιχθεί στην παρούσα οντότητά μας.
Στην ψυχοδυναμική θεωρία η έννοια της
«ταυτότητας» αφορά, συνήθως, στην ψυχική οργάνωση που προκύπτει καθώς το άτομο
περνά εξελικτικά από διάφορες φάσεις προβληματισμού στη ζωή του. Κάθε άτομο
αντλεί την υποκειμενική αίσθηση «ταυτότητας» καθώς έρχεται σε μια μετωπική
αντιπαράθεση με εμπόδια, με προβλήματα, με δυσχέρειες και με την πρόκληση της
πετυχημένης επίλυσης ή υπέρβασής τους. Στην καθημερινή μας πραγματικότητα,
πάλι, όταν μιλάμε για «ταυτότητα» δεν μιλάμε, συνήθως, για τίποτε παραπάνω από
μία έννοια συναφή για μερικούς, ίσως και ταυτόσημη, με την υποκειμενική αίσθηση
του «εαυτού» μας.
Όπως και αν το δούμε, πάντως, η
«ταυτότητα» είναι και συνάρτηση της υποκειμενικής μας αντίληψης ότι οι προσπάθειές
μας έχουν νόημα και ότι η ζωή μας χωράει λειτουργικά, εναρμονίζεται με τον
ψυχοκοινωνικό και πολιτικοοικονομικό χώρο μέσα στον οποίο βιώνουμε και
υπάρχουμε…
Με άλλα λόγια, η «ταυτότητά» μας θεμελιώνεται σε σταθερές αξίες και απορρέει από τη συνειδητοποίηση του ατόμου ότι οι πράξεις του και οι αξίες που συνθέτουν το δικό του πλαίσιο αναφοράς βρίσκονται μεταξύ τους σε αρμονικά λειτουργική σχέση. Ταυτότητα ίσως σημαίνει ότι κάπου αισθάνομαι κάποια δεδομένα ολοκλήρωσης, γνωρίζω τι είναι σωστό ή λάθος, τίμιο ή άτιμο και έχοντας κάποιες θεμελιακές γνώσεις ηθικής είμαι σε θέση να κάνω τις επιλογές μου ελεύθερα και αβίαστα!..